Της Κλεοπάτρας Κάτση
‘Ολες οι
γυναίκες πλέον είναι ανεξάρτητες, έχουν ίσα δικαιώματα με το ανδρικό φύλο και
σαφέστατα το δικαίωμα της ψήφου. Δηλώνουν φεμινίστριες, γνωρίζουν όμως αλήθεια σε ποιές χρωστάνε την ελευθερία
τους, που σήμερα θεωρείται αυτονόητη;
Όλα ξεκίνησαν
στη Γαλλία, όταν οι γυναίκες έβαλαν σε εφαρμογή το γυναικείο κίνημα, αρχικά με
την μορφή ενός τετραδίου παραπόνων, το οποίο αργότερα εξελίχθηκε στην Διακήρυξη
Δικαιωμάτων των γυναικών, τότε εμφανίζονται οι Σουφραζέτες.
Για
πρώτη φορά ο όρος “ Σουφραζέτα” (ονομασία που προέρχεται από την γαλλική λέξη
suffrage που σημαίνει δικαίωμα ψήφου), χρησιμοποιήθηκε από το Βρετανικό
περιοδικό “Daily Mail”, με σκοπό την εμψύχωση των γυναικών, που τότε μάχονταν
υπέρ της θέσπισης των δικαιωμάτων τους.
Η
πολιτική που επικρατούσε τον εικοστό αιώνα, όπως παρουσιάζεται μέσα από τα
λιγοστά, βουβά φιλμ, απέναντι στο γυναικείο φύλο, ήταν πράγματι τραγική.
Το θέμα
σύγκρουσης ανάμεσα στα δύο φύλα ήταν αυτό που προβάλλονταν ανοιχτά σε όλες τις
ταινίες της εποχής εκείνης. Εξ αρχής, δεν υπήρχε σταθεροποίηση, όλοι ήταν ή υπέρ,
είτε κατά του γυναικείου κινήματος. Ο λόγος της σκηνοθεσίας τέτοιων ταινιών
ήταν η καλλιέργεια εντυπώσεων του κοινού για τις Σουφραζέτες.
Όταν
λοιπόν το δικαίωμα της ψήφου της γυναίκας, παρουσιαζόταν σε ταινίες, φάνταζε σε
όλους γελοίο και φυσικά ανάρμοστο. Μέχρι που οι Σουφραζέτες ξεκίνησαν την
σκηνοθεσία σε δικά τους φιλμ. Τα σενάρια τους βέβαια, άλλοτε κωμικά και, άλλοτε
δραματικά, εκτός από υποστήριξη κάποιες φορές προκαλούσαν και γέλιο.
Μα
φυσικά! Ήταν παράξενο το πόσο απελευθερωμένες παρουσίαζαν τις γυναίκες. Κι όμως
σύμφωνα με το στερεότυπο της εποχής οι Σουφραζέτες, απεικονίζονται ανδροπρεπείς,
δηλαδή σαν γυναίκες με αντρικές συνήθειες, πολλές φορές ακόμα και με γένια,
γυναίκες που μισούν και παρατούν τους άντρες και τα παιδιά τους.
Τον
εικοστό αιώνα, το γυναικείο κίνημα εξαπλώθηκε από την Βρετανία, στις Ηνωμένες
Πολιτείες τις Αμερικής. Τότε η Edison, εταιρία παραγωγής, παρουσίασε
την ταινία “ Πως Κέρδισαν Την Ψήφο” με σκοπό να γελοιοποιήσει τις Βρετανίδες
Σουφραζέτες, οι οποίες προέβαιναν σε ιδιαίτερα μαχητικές διαδηλώσεις στη χώρα τους,
προσπαθώντας να τραβήξουν την προσοχή του Κοινοβουλίου.
Η
Υπεράσπιση των Δικαιωμάτων της Γυναίκας, τονίζει την σημασία της εκπαίδευσης
των γυναικών, που θα τις δώσει την ευκαιρία να συνεισφέρουν την κοινωνία και
κατακρίνει τη στάση ορισμένων ανδρών, που ουσιαστικά διαχωρίζουν τις γυναίκες
από το ανθρώπινο είδος.
Βία,
φυλακίσεις, απεργίες πείνας και εμπρησμοί για το δικαίωμα της γυναικείας ψήφου,
ήταν τα οι τρόποι άσκησης πίεσης από τις Σουφραζέτες και τα ανάλογα μέτρα, που
είχαν ληφθεί για να αναχαιτίσουν την έντονη δράση τους.
Η
σκληροπυρηνική σουφραζέτα Έμιλι Πάνκχερστ, σε μια από τις αναρίθμητες
διαδηλώσεις της υπέρ των δικαιωμάτων της γυναίκας, εκφωνεί, πως «η ανθρώπινη
ζωή είναι για μας ιερή, λέμε όμως ότι αν μια ζωή πρέπει να θυσιαστεί, αυτή θα
είναι η δική μας. Δεν θα το κάνουμε μόνες μας, θα φέρουμε όμως τον εχθρό σε
τέτοια θέση που θα πρέπει να διαλέξει ανάμεσα στο να μας δώσει ελευθερία ή να μας
δώσει θάνατο»!
Με το
ξέσπασμα ωστόσο του πολέμου το 1914, οι Σουφραζέτες κήρυξαν προσωρινή
«εκεχειρία», θεωρώντας ότι η γερμανική απειλή ήταν τρομακτικότερη από την
έλλειψη δημοκρατίας.
Και ήταν
ακριβώς σε αυτήν ην αιματοβαμμένη περίοδο του πολέμου, που οι γυναίκες θα
αναγκάζονταν να εργαστούν μαζικά στα εργοστάσια και θα έκαναν πολλές «ανδρικές»
δουλειές, όπως οδηγοί λεωφορείων και ταχυδρόμοι, κάνοντας το στερεότυπο για τη
διάκριση των φύλων να μπάζει από παντού: η ραγδαία κοινωνική αλλαγή που επέβαλλαν
οι πολεμικές ανάγκες βοήθησε να εκμηδενιστεί η αντίθεση στη γυναικεία ψήφο.
Με το
τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου λοιπόν, κανείς πλέον δεν έχει αντίρρηση και
εκχωρείται έτσι στις Βρετανίδες άνω των 30 ετών (με μπόλικους φυσικά
περιορισμούς) το πολυπόθητο δικαίωμα ψήφου!
Ο κόσμος
τότε αρχίζει να αντιλαμβάνεται την άδικη μεταχείριση των γυναικών. Σιγά σιγά οι
λεγόμενες σουφραζέτες αποκτούν έδαφος και τότε αρχίζουν να γεμίζουν τους
δρόμους στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και στην Βρετανία,ζητώντας μείωση
του ωραρίου εργασίας, δικαίωμα ψήφου, αύξηση μισθών και πολλά άλλα.
Αυτή
είναι η ιστορία, που η κάθε γυναίκα πρέπει να γνωρίζει.
